İş kurmak için yola çıkan girişimcinin en büyük sıkıntısı sermaye oluyor. Kendi birikiminin yanı sıra akraba ve arkadaş çevresinden borç ilk akla gelen çare oluyor
Bankadan kredi çekmek gibi arayışların yanı sıra son yıllarda melek yatırımcılar da, ‘iş yapacağına inanıp güvendikleri’ fikirlere para yatırmaktan çekinmiyor.
İş kurmak için konjonktürel fırsatları ve potansiyel müşterileri tespit eden girişimci adayının sıradaki en önemli hedefi finsansman bulmak oluyor. Burada öz sermaye kadar borçlanmada uygulanacak taktikler de önem taşırken, pazarlamada temel prensipler ve iş planı da iş kurmak isteyenlerin bilmesi gereken temel başlıklar.
Başlangıçta işlerini öz sermaye veya çevrelerinden elde ettikleri borç ile kuran girişimcilere, ‘melek yatırımcılar’ da destek oluyor. Melek yatırımcılar, girişimcilere 100 bin – 1 milyon TL arasında finansman, satış, pazarlama gibi destekler veriyor. Risk sermayesi ve borçlanma da iş kurarken düşünülecek seçenekler arasında. Banka kredisi, ara malı ve hizmetleri vadeli almak, müşteriden avans çekmek de diğer borçlanma yöntemleri arasında yer alıyor.
Ucuz araba mı, az yakan mı?
Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Engin Özgül, girişimcilerin görünen ve görünmeyen ihtiyaçlara iyi odaklanması gerektiğini şu örneklerle açıkladı:
- Görünen ihtiyaçlar; (tüketiciler ucuz araba ister.)
- Gerçek ihtiyaçlar; (tüketiciler yakıt ve bakım giderleri az olan arabayı alır.)
- Görünmeyen ihtiyaçlar; (tüketiciler iyi hizmet bekler.)
- Haz veren ihtiyaçlar; (ücretsiz navigasyon sistemi için memnuniyet duyar.)
- Gizli ihtiyaçlar; (tüketici, kendisinin akıllı tüketici olarak görülmesini ister.)
Kredi türlerini tanımak şart
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Aktaş, iş kurma aşamasında olanlar için banka kredisi çeşitlerini şöyle sıraladı:
- Borçlu cari hesap (rotatif kredi): Banka girişimciye verebileceği kredi için bir limit belirler. Girişimci nakde ihtiyaç duydukça cari hesabından para çeker. Girişimcinin borçlu cari hesabından para çekmesi bankadan kredi kullanması, bankaya borçlanması demektir.
- Spot kredi: Faiz ve anaparanın vade sonunda bir defada ödendiği kredi türüdür. Borçlu cari hesaptan en önemli farkı, belirli bir vadesinin olması ve vade sonunda faiz ve anaparanın ödeme zorunluluğunun bulunmasıdır. Acil para çekilmemesi sebebiyle faizi daha düşüktür.
- İskonto (iştira) kredisi: Vadesi gelmemiş müşteri senet veya çeklerinin yazılı değeri üzerinden vadeye kadar faiz ve diğer masraflar düşülerek ödenmesi yani iskonto edilmesidir.
- Taksit ödemeli krediler: Devresel ödemeler de denir. Yatırım amacıyla kullanılması daha uygun olan bu tür kredilerinde işletme; kredinin faiz ve anaparasını aylık, üç aylık, altı aylık vb. taksitlerle öder. Yatırım amacıyla yani makine, ekipman gibi maddi duran varlıkları satın alma maksadıyla kullanılan bu krediler, stok için de tercih edilebilir.
İş planı hazırlarken yapılan 10 hata
İş fikirlerini potansiyel yatırımcılara tanıtmak için hazırlanan iş planları da girişimcilikte önemli yer tutuyor. ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Yılmaz’a göre, iş planında, yönetici özeti, iş fikrinin unsurları, fırsatlar, uygulama süreci, girişim ekibi, ortaklar, finansal plan olması gerekiyor.
- Yanlış, eksik, tarihi geçmiş veri ya da bilgiler içeren bir plan hazırlamak.
- Özensiz ve hatalarla dolu bir plan hazırlamak.
- Girişim ruhunu içermeyen bir plan olması.
- Danışman firmaların standart formatında, kopyala-yapıştır izlenimi veren bir plan hazırlamak.
- Veriye ve analize dayanmadan, fazla iyimser tahminler içermesi.
- Finansal veri ve analizlerin yeterince anlaşılır olmaması.
- Girişimin strateji ve farklılıklarını yeterince açıklamaması.
- Girişimcinin hiçbir riske girmediği ve hiçbir şey kaybetmeyeceği izlenimi vermesi.
- Gerçekçi olmayan miktarlarda kredi ve yatırım talep etmesi.
- Kredi ödemesinde gereğinden fazla teminata ağırlık verilmesi, borçların ödenebileceği mesajını yeterince içermemesi.
